Er is van alles te doen over de stikstofcrisis, gepaard gaand met veel protesten. Maar we kunnen en moeten er zélf ook iets aan doen.
Achtergrondinformatie
Koolstofdioxide of CO2 zit in onze atmosfeer en hebben we nodig om ons warm te houden. De zon straalt warmte naar de aarde, de aarde weerkaatst dat. Broeikasgassen houden de warmte – als een deken – langer vast. Waren er geen broeikasgassen, dan was het veel kouder op aarde dan nu, legt de website van het KNMI uit. In elk geval niet het feit dat het in de lucht zit – stikstof is immers overal om ons heen, het is ongeveer 80 procent van de lucht die we inademen.
Waar het een probleem wordt, is wanneer die stikstof reageert met zuurstof of waterstof en zo stikstofoxiden en ammoniak vormt.
Die stikstofoxiden zijn een chemische verbinding tussen stikstof en zuurstof die ontstaat bij hoge temperaturen en komen vooral vrij in het verkeer (uitlaatgassen) en de industrie. Ammoniak is een chemische verbinding tussen stikstof en waterstof, en komt vooral vrij door de urine en mest van dieren in de landbouw.
Deze schadelijke vormen van stikstof belanden in de bodem (door het uitrijden van mest), het water (het spoelt weg wanneer de bodem verzadigd is) en in de lucht (waait weg en vormt fijnstof). Hierdoor komen planten en dieren in aanraking met stikstof, en ademen wij mensen het ook in.
De stikstof die in Nederland neerslaat, komt voor twee derde uit Nederland zelf, de rest komt overwaaien uit het buitenland. Dat betekent niet dat we het probleem op andermans bord moeten leggen, want Nederland exporteert ongeveer vier keer zoveel stikstof als het importeert. Met gemiddeld 46 kilo stikstofuitstoot per hectare is Nederland ook koploper in Europa, waar het gemiddelde 11,2 kilo per hectare is. Klik voor meer informatie.
En wat kunnen we er zelf aan doen?
De eerste is om minder de auto te pakken. Als je in plaats daarvan met de fiets of met de trein gaat, reis je stikstofvrij. Daarbij verbruik je dan ook nog eens geen fossiele brandstoffen en stoot je daarmee naast stikstof dus ook geen (in het geval van de trein veel minder) andere schadelijke stoffen uit.
Als je toch de auto pakt, rijd dan minder hard. Het is niet voor niets dat de maximumsnelheid op veel snelwegen weer naar beneden is bijgesteld. Wanneer je 100 kilometer per uur rijdt in plaats van 120 of 130, stoot je 20 procent minder stikstof uit. Ook hier geldt dat je zuiniger rijdt, en dat je vaak ook nog eens beter kunt doorrijden.
Wanneer dit binnen je mogelijkheden valt: overweeg om elektrisch te gaan rijden. De uitstoot van stikstof van een elektrische auto is twee keer lager vergeleken met nieuwere benzine- of dieselauto’s. Ook de CO2-uitstoot is gemiddeld 60 procent lager, over de hele levensduur van de auto.
De laatste tip is om meer plantaardig te eten. Dat is niet alleen voor de stikstofuitstoot een goed idee, maar ook voor CO2-uitstoot, bodemgebruik, biodiversiteit et cetera.
Wanneer er wereldwijd minder dierlijke producten zoals vlees en zuivel zouden worden geconsumeerd, is er minder (intensieve) veehouderij nodig, waardoor onder andere de uitstoot van schadelijke stikstof omlaag gaat.
In het kort
- Stikstof is nodig, maar er zijn schadelijke vormen van stikstof die de natuur verarmen waardoor de biodiversiteit achteruitgaat.
- Hoewel op kleinere schaal, kun je als individu een steentje bijdragen aan het terugschroeven van de stikstofuitstoot.
- Reis met de fiets of de trein. Als je toch de auto pakt, rijd dan langzamer, of ga voor een elektrische auto.
- Eet meer plantaardig. Een groot deel van de stikstof ontstaat door de veehouderij. Minder vraag naar dierlijke producten kan bijdragen aan minder uitstoot vanuit die sector.